રક્ષાબંધન નિબંધ
રક્ષાબંધન ભાઈ-બહેનના અવિનાશી પ્રેમ અને વિશ્વાસનું પ્રતિક છે. ભારતની સંસ્કૃતિમાં તહેવારોએ ખાસ સ્થાન મેળવ્યું છે અને દરેક તહેવાર પૃથક ભાવનાથી જોડાયેલો છે. રક્ષાબંધન એ એવો તહેવાર છે, જે ભાઈ અને બહેનના અટૂટ સંબંધને ઉજવે છે. દર વર્ષે શ્રાવણ માસની પૂર્ણિમાને આ તહેવાર મનાવવામાં આવે છે.
આ દિવસે બહેન ભાઈના હાથે રાખડી બાંધી તેનું કલ્યાણ અને દીર્ઘાયુષ્ય ઈચ્છે છે. ભાઈ બહેનને જીવનભર રક્ષાનું વચન આપે છે. આ રક્ષા સૂત્ર માત્ર એક ધાગો નથી, પણ લાગણી, પ્રેમ અને જવાબદારીનું ગાઢ પ્રતિક છે.
રક્ષાબંધનનો ઇતિહાસ જુવો તો તેમાં ઘણી લોકપ્રિય કથાઓ સાંભળવા મળે છે. મહાભારતમાં એવું કહેવાય છે કે દ્રૌપદીએ શ્રીકૃષ્ણને જ્યારે એક વખત ઈજા થઈ ત્યારે પોતાના સાડીનો એક ટુકડો ફાડીને કૃષ્ણના હાથ પર બાંધ્યો હતો. કૃષ્ણે તે સમયથી દ્રૌપદીની રક્ષા કરવાનો સંકલ્પ લીધો હતો. બીજી કથા મુજબ મુઘલ યુગમાં રાણી કર્નાવતીએ હ્યુમાયૂને રાખડી મોકલી અને તેને ભાઈ બનાવી પોતાના રાજ્યની રક્ષા માટે અપીલ કરી હતી.
આ તહેવાર માત્ર ભાઈ-બહેનના રક્ત સંબંધ પૂરતો મર્યાદિત નથી રહ્યો. આજે તો સંબંધોની ભાવનાથી જોડાયેલા ઘણા લોકો આ તહેવારને મનાવે છે. ઘણી બહેનો જવાનોને, પોલીસ કર્મચારીઓને કે સમાજના રક્ષકોને પણ રાખડી બાંધે છે. આથી રક્ષાબંધન પવિત્ર સંબંધો સાથે માનવતાનું પણ પ્રતિક બની ગયું છે.
આ દિવસે બહેનો પોતાના ભાઈઓ માટે વિશેષ તૈયારીઓ કરે છે. મીઠાઈઓ બનાવે છે, પૂજન સામગ્રી તૈયાર કરે છે અને સવારથી ઉજવણી માટે આતુર રહે છે. ભાઈઓ પણ બહેનો માટે ગિફ્ટ્સ લે છે અને તેમને ખુશ રાખવાનો પ્રયત્ન કરે છે. એકબીજા સાથે સમય વિતાવવો, બાળપણ યાદ કરવો અને હાસ્ય-મજાકથી ઘરનું વાતાવરણ ખુશહાલ બનાવવું એ પણ આ તહેવારનો હિસ્સો છે.
આજના આધુનિક યુગમાં આ તહેવારની ઉજવણીમાં થોડો બદલાવ આવ્યો છે. ઘણા ભાઈ-બહેનો જુદા શહેરોમાં કે દેશોમાં રહે છે. આવી સ્થિતિમાં પોસ્ટ દ્વારા કે ઓનલાઈન મેસેજ અને રાખડી મોકલી પોતાનું પ્રેમ વ્યક્ત કરે છે. ડિજિટલ ટેક્નોલોજી સાથે પ્રેમની લાગણીમાં કોઈ ઘટાડો નથી થયો.
આ તહેવાર ભાઈ-બહેન વચ્ચેના પવિત્ર સંબંધની ઉજવણી છે. રક્ષાબંધન એ પ્રેમ, સમર્પણ અને વિશ્વાસનો તહેવાર છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે બહેન ભાઈના હાથ પર રાખડી બાંધે છે, તેના જીવનમાં સદા સુખ અને શાંતિ રહે છે. આ તહેવાર પરિવારમાં પ્રેમ અને એકતાની ભાવના ઊંડા કરે છે. ભાઈ અને બહેનનો પ્રેમ સતત વધુ મજબૂત બને અને આ સંબંધ જીવનભર નિર્ભય અને અવિનાશી રહે – એ જ રક્ષાબંધનનો સાચ્ચો અર્થ છે.
Post a Comment
0 Comments