સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડે (Central Excise Day)

સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ (Central Excise Day) એન્ડ સોલ્ટ એક્ટ, 1944ની સ્થાપનાની યાદમાં દર વર્ષે 24મી ફેબ્રુઆરીએ ભારતમાં સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડે ઉજવવામાં આવે છે. સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઑફ એક્સાઇઝ એન્ડ કસ્ટમ્સ (CBEC) ના કર્મચારીઓની મહેનત અને સમર્પણને માન આપવા માટે આ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. જેઓ દેશમાં કર કાયદાના અમલીકરણ અને અમલીકરણમાં નિમિત્ત બન્યા છે.

સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ (Central Excise) એ ​​એક પ્રકારનો પરોક્ષ કર છે જે ભારતમાં માલના ઉત્પાદન પર લાદવામાં આવે છે.  દેશની અંદર ઉત્પાદિત માલસામાન પર ટેક્સ વસૂલવામાં આવે છે, તેમના મૂળ અથવા સ્ત્રોતને ધ્યાનમાં લીધા વગર.  તે સરકાર માટે આવકનો નિર્ણાયક સ્ત્રોત છે અને સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડિપાર્ટમેન્ટ આ ટેક્સની વસૂલાત માટે જવાબદાર છે.

સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ એન્ડ સોલ્ટ એક્ટ, 1944 (Central Excise and Salt Act, 1944) ભારતમાં ઉત્પાદિત અથવા ઉત્પાદિત માલ પર આબકારીની જકાત વસૂલવા અને વસૂલવા સંબંધિત કાયદાઓને એકીકૃત કરવા અને તેમાં સુધારો કરવા માટે ઘડવામાં આવ્યો હતો.  આ અધિનિયમે કેન્દ્ર સરકારને ભારતની બહાર ઉત્પાદિત અથવા ઉત્પાદિત, પરંતુ ભારતમાં આયાત કરવામાં આવતી ચીજવસ્તુઓ પર આબકારી જકાત વસૂલવાની અને વસૂલવાની સત્તા આપી છે.

વર્ષોથી, સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડિપાર્ટમેન્ટે કર કાયદાઓનું પાલન સુનિશ્ચિત કરવા, કરચોરી અટકાવવા અને આર્થિક વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે.  વિભાગે કર પ્રણાલીને સુવ્યવસ્થિત કરવા માટે ઘણા સુધારાઓ દાખલ કર્યા છે, જેમ કે ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (જીએસટી), જેણે બહુવિધ પરોક્ષ કરને એક, વ્યાપક કર સાથે બદલ્યા છે.

કર પ્રણાલી ન્યાયી અને પારદર્શક છે તેની ખાતરી કરવા માટે વિભાગ અને તેના કર્મચારીઓના પ્રયાસોને માન્યતા આપવા માટે સમગ્ર દેશમાં સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડેની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.  આ દિવસ કર કાયદાના અમલીકરણ અને આર્થિક વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે વિભાગની સખત મહેનત અને સમર્પણને સ્વીકારવાનો પ્રસંગ છે.

સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડે  (Central Excise Day)  ની ઉજવણી સામાન્ય રીતે સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ, કસ્ટમ્સ અને સર્વિસ ટેક્સના કમિશનર સહિત વિભાગના વરિષ્ઠ અધિકારીઓની હાજરીમાં થાય છે.  ઉજવણીમાં વક્તવ્ય, પુરસ્કાર સમારંભો અને દિવસની યાદમાં સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોનો સમાવેશ થાય છે.

આ દિવસ કર ભરવાના મહત્વ વિશે જાગૃતિ લાવવા અને કર અનુપાલનને પ્રોત્સાહન આપવાની તક તરીકે પણ કામ કરે છે.  સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડિપાર્ટમેન્ટ આ પ્રસંગનો ઉપયોગ લોકોને વિવિધ કર કાયદાઓ અને તેનું પાલન ન કરવાના પરિણામો વિશે શિક્ષિત કરવા માટે કરે છે.

તાજેતરના વર્ષોમાં, સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડિપાર્ટમેન્ટે પણ કર વસૂલાત અને અનુપાલન સુધારવા માટે ડિજિટલ ટેક્નોલોજીનો સ્વીકાર કર્યો છે.  કરદાતાઓ રિટર્ન ફાઈલ કરી શકે અને ઓનલાઈન ટેક્સ ચૂકવી શકે તે માટે વિભાગે અનેક ઓનલાઈન પોર્ટલ અને મોબાઈલ એપ્સ રજૂ કરી છે.

વિભાગની ડિજિટલ પહેલોએ વ્યવસાયો માટે કર અનુપાલનનો સમય અને ખર્ચ ઘટાડવામાં મદદ કરી છે, જ્યારે પારદર્શિતા અને જવાબદારીમાં પણ વધારો કર્યો છે.  ટેક્નોલોજીના ઉપયોગથી કરચોરી રોકવા અને કર અનુપાલનને પ્રોત્સાહન આપવામાં પણ મદદ મળી છે.

સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડે  (Central Excise Day)  એ ભારતમાં કર અનુપાલન અને આર્થિક વૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કેન્દ્રીય આબકારી વિભાગ અને તેના કર્મચારીઓના યોગદાનને ઓળખવાનો એક મહત્વપૂર્ણ પ્રસંગ છે.  

આ દિવસ કર ભરવાના મહત્વ અને ન્યાયી અને સમાન સમાજની ખાતરી કરવામાં કર પ્રણાલી જે ભૂમિકા ભજવે છે તેની યાદ અપાવે છે.  સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડિપાર્ટમેન્ટે ટેક્નોલોજીનો લાભ લેવાનું ચાલુ રાખવું જોઈએ અને કરદાતાઓમાં સ્વૈચ્છિક અનુપાલનને પ્રોત્સાહિત કરવાની સાથે કર વસૂલાત કાર્યક્ષમ અને પારદર્શક છે તેની ખાતરી કરવા માટે શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓ અપનાવવી જોઈએ.